Familiebedrijf bestaat dankzij oma uit twéé bedrijven

Wie aan lampolie denkt, denkt waarschijnlijk aan (het logo van) Farmlight. Die wordt gemaakt bij onze klant Sel Chemie in Aalten – en gevuld in petflessen van buurman (en zusterbedrijf) Ducona, óók klant van Rabelink. Twee familiebedrijven die dynamisch inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen.

Uit ons personeelsblad RabeL!NK (2022)

Ze zitten net niet letterlijk samen onder één dak, Sel Chemie BV en – aan de overkant van de weg op bedrijventerrein ’t Broek in Aalten – Ducona Holland BV, maar de twee bedrijven zijn nauw met elkaar verweven. Ducona, producent van petflessen, ontstond ruim dertig jaar geleden als spin-off van Sel Chemie, dat niet langer van externe leveranciers afhankelijk wilde zijn. “En nog altijd komen medewerkers aan beide kanten over de vloer”, zegt Ralph Blekkink, als inkoper (namens de hele bedrijvengroep) onder meer verantwoordelijk voor de inkoop van transport en daarmee onze voornaamste contactpersoon. “Dat is een van de voordelen van een familiebedrijf.”

Oprichter Jan Willem Schepers en zijn zoon (en opvolger) Jan Schepers.

Want een familiebedrijf is Sel Chemie, in 1947 door Jan Willem Schepers en Johan Lammers opgericht als ‘Chemische Industrie en Produktenhandel S.E.L.’ (Schepers en Lammers). Lammers vertrok drie jaar later al, maar wat de familie Schepers betreft is het bedrijf via Jan Schepers en de huidige directeur/eigenaar Gerben inmiddels toe aan de vierde generatie: zoons Dirk en Roel zijn nog bezig met de laatste loodjes van hun hbo-studie, maar werken daarnaast al wel parttime in de zaak van pa.

Uit de hand gelopen hobby
Het mooiste en overtuigendste bewijs dat Sel Chemie met recht een op-en-top familiebedrijf genoemd mag worden, is misschien wel de ontstaansgeschiedenis van het in 1991 opgerichte Ducona; het idee daarvoor kwam uit de koker van ‘adviseur’ oma Schepers. “Er was destijds een probleem met het verkrijgen van verpakkingen”, zegt Dirk Schepers, die zich bezighoudt met de (online) marketing. “We hadden een onbetrouwbare leverancier en het kwam geregeld voor dat de machines stopgezet moesten worden. Toen iedereen bij mijn oma thuis aan de keukentafel koffie zat te drinken, kwam zij met het voorstel: waarom gaan we het dan niet zelf doen?”

Waarom niet, was inderdaad de conclusie, waarna spin-off Ducona werd opgericht om Sel Chemie van petflessen (en kindveilige doppen) te voorzien. Maar al gauw werd de klantenkring fors uitgebreid. “Want onze conculega’s liepen tegen hetzelfde probleem aan en hadden gehoord van de ontwikkelingen bij ons”, verklaart Dirk. “Zodoende kwamen ook die hier terecht.” Inmiddels is Ducona – wat betreft omzet en aantal medewerkers – zelfs nog groter geworden dan Sel Chemie. “Nog maar 3 procent van wat we met Ducona produceren is voor Sel Chemie, de rest gaat voornamelijk naar de Benelux en Duitsland. Het is dus eigenlijk een beetje een uit de hand gelopen hobby”, merkt Dirk lachend op. “Maar wat het vooral is: het zijn twee heel mooie bedrijven.”

Met de klanten meegegroeid
Het grote publiek zou Sel Chemie vooral kunnen kennen als producent van (The Old Dutch) Farmlight, de lampolie – met het wereldberoemde logo – die bijna letterlijk overal verkrijgbaar is. Dat de flessen Farmlight en andere sfeerproducten (ook onder het Farmlight-merk) alomaanwezig zijn, verklaart voor een deel het Aaltense succes (op het gebied van lampolie is het bedrijf in Europa een van de grootste spelers op de markt). “Het is ooit, direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog, begonnen met het beleveren van kruidenierswinkels. Die klanten zijn steeds groter geworden, dat zijn de bekende retailers van nu, en wij zijn met ze meegegroeid”, legt Dirk uit.

Naast producent van lampolie is Sel Chemie ook producent en afvuller van aansteekmiddelen voor haard en barbecue, producten als terpentine, wasbenzine en schoonmaakazijn, kachelbrandstof en desinfectiemiddelen. Die laatste productgroep toont fraai aan hoe dynamisch de wereld kan zijn waarin het bedrijf zich bevindt. De desinfectiegel van het merk SteriGo is namelijk de meest recente toevoeging aan het assortiment, speciaal ontwikkeld ten tijde van de coronacrisis. “In de begindagen was daar een gigantische vraag naar. Wij hoorden dat en dachten: desinfectiemiddel ligt niet ver van onze andere producten af; het is gel op alcoholbasis”, zegt Ralph. “We hadden de tanks, de machines en de kennis al in huis. Alleen de receptuur nog niet, maar die werd vrijgegeven door de wereldgezondheidsorganisatie.” Dirk: “Als je product aan hun voorwaarden voldeed, mocht het zo de markt op. We hebben snel geschakeld, mooi dat we ons steentje hebben kunnen bijdragen toen er nood aan de man was.”

Zekerheid in huis
Inmiddels is de productie van SteriGo wel afgeschaald, en dat is voor Sel Chemie maar goed ook. De beschikbare capaciteit is immers hard nodig om in te kunnen spelen op weer nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen: de wereldwijd gestegen energieprijzen hebben geleid tot een enorme populariteit van kachelbrandstof (verkocht onder de naam PetroHeat) en bio-ethanol voor de (ethanol)sfeerhaarden. De torenhoge gasprijzen hebben de vraag naar kachelbrandstof en bio-ethanol dit jaar laten toenemen, vertelt Dirk. “Mensen halen op die manier zekerheid in huis. Ze hebben met cans van 20 liter de garantie dat ze niet voor verrassingen komen te staan. We hebben absoluut gemerkt dat dit een thema was vanwege de hoge gasprijzen.”

Ondertussen blijft wat er in de maatschappij gebeurt ook aan de kant van Ducona niet zonder gevolgen. Ralph: “We zien dat er in de supermarkt steeds meer sappen, shotjes en smoothies verkocht worden, omdat die producten passen in het gezonde leefpatroon dat veel mensen tegenwoordig willen. De flessen daarvoor leveren we via Ducona. Zo merk je dat ook die trend in de maatschappij bij ons terugkomt.”

Geschiedenis herhaalt zich
Daar komt nog eens bij dat de sterk gestegen vraag naar kachelbrandstof (verkocht in ‘petcans’ van 20 liter) aan de kant van Sel Chemie ook van invloed is op Ducona. “Het gaat daarbij om enorme volumes”, zegt Dirk. “En de geschiedenis herhaalt zich hier een beetje: ook voor die petcans geldt dat het vaak lastig was om eraan te komen, we zaten geregeld met de handen in het haar. Dus die zijn we ook gaan blazen bij Ducona, dat wordt weer een heel nieuwe afzetmarkt.” Ralph: “We hebben net een gloednieuwe blaasmachine binnen. Net als voorheen met de productie van petflessen gaat ook dit ons weer een hoop rust geven. Want sinds corona zijn de seizoenen grillig en bleek het voor leveranciers af en toe lastig om de vraag bij te benen. Binnenkort hebben we die afhankelijkheid niet meer.”

Het zal vermoedelijk bijdragen aan de verdere groei van Ducona, en die was het afgelopen decennium toch al indrukwekkend: al elf jaar op rij groeit het bedrijf minstens 20 procent. “Dat gaat echt hard”, stelt Dirk. “Bij de start in 1991 zat de productie op 7,5 miljoen flessen, twintig jaar later in 2011 was dat 35 miljoen. Daarna gingen we naar 110 miljoen verpakkingen in 2016, in 2019 was het al 180 miljoen. En dit jaar verwachten we rond de 250 miljoen uit te komen.”

Lokale partners
De samenwerking met Rabelink is op bijzondere wijze tot stand gekomen. Want Sel Chemie is, net als Ducona, een klant die we – inmiddels zelfs via twee routes – min of meer in de schoot geworpen kregen; het Aaltense bedrijf was een klant van Leusink Logistics, dat een kleine drie jaar geleden failliet ging en door Rabelink werd overgenomen. Het transport van de producten in de Benelux dat tot die tijd werd uitgevoerd door Leusink, kwam daarmee automatisch ook bij ons terecht. Voor werkzaamheden als de distributie in Duitsland en Frankrijk was er een andere partner; dat was Gesink…

De samenwerking met Rabelink past overigens nog altijd perfect binnen de strategie van Sel Chemie. “We zoeken zo veel mogelijk lokale partners”, verklaart Ralph, “die net al wij een beetje die Achterhoekse mentaliteit hebben.” Het is dan ook die mentaliteit die Sel Chemie groot heeft gemaakt, meent Dirk. “Dat spreekt onze klanten aan: we houden van aanpakken en afspraak is afspraak. We proberen flexibel te zijn en mee te denken. Ons businessmodel is erop gericht om klanten te ontzorgen.”

Dat blijft niet alleen bij woorden, het blijkt ook uit de daden van Sel Chemie en Ducona. “Tegen de trend in houden we bij Ducona altijd wél een behoorlijke voorraad aan. Daardoor kan Ducona bijvoorbeeld verpakkingen die op dag A besteld worden op dag C leveren, daarmee onderscheiden we ons van de concurrentie.” Dat meedenken wordt eveneens in de praktijk gebracht. “De eerste vraag die we met Ducona altijd stellen als een klant belt is: kun je verder? Als het nodig is, wordt er gelijk geschakeld en komen de details later wel. Want wat veel mensen niet direct in de gaten hebben: als een bedrijf geen verpakkingen meer heeft en hun producten dus niet meer kan afvullen, komt de hele fabriek stil te liggen. Dat willen we natuurlijk helpen voorkomen.”

600.000 liter
Op 1 februari dit jaar was het precies 75 jaar geleden dat Sel Chemie begon, het door corona iets uitgestelde feestje is net gevierd. Maar misschien nog wel interessanter dan de geschiedenis is wat de toekomst brengt voor Sel Chemie en Ducona, want de beide bedrijven staan bepaald niet stil: er wordt volop geïnvesteerd in onder meer vijf extra ondergrondse tanks van 120.000 liter per stuk, aan beide kanten twee nieuwe magazijnen van 16,5 meter hoog – met zonnepanelen op het dak – en een volautomatisch shuttle- en AMR-systeem voor het warehouse, dat de pallets geheel op eigen kracht in de stellingen zet en ook klaarmaakt voor transport.

Net als bij de machines die al aanwezig zijn geldt hierbij dat techniek de medewerkers veel werk uit handen neemt; zo is de productie van Sel Chemie en Ducona geweldig groot geworden, zonder dat het personeelsbestand verveelvoudigd is. “We hebben hier een relatief klein clubje mensen die heel veel doen”, stelt Dirk. Het past bij de eigenschappen van een familiebedrijf, zegt ook Ralph. “Net als de loyaliteit van onze collega’s. Niet voor niets zijn er veel medewerkers die al heel lang in dienst zijn, meer dan veertig jaar is geen uitzondering hier.”